Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Płońsku

UZASADNIENIE

sporządzone w trybie art. 505 ⁸ § 4 kpc

Powód dochodzi zapłaty z pożyczki zawartej z konsumentem, stanowiącej kredyt konsumencki w rozumieniu ustawy o kredycie konsumenckim. Sąd miał więc powinność zbadać, czy przepisy umowy są zgodne z przepisami ustawy o kredycie konsumenckim,
w szczególności o maksymalnych pozaodsetkowych kosztach kredytu. Z urzędu należało także dokonać analizy postanowień umownych w celu stwierdzenia, czy nie stanowią one niedozwolonych postanowień umownych. Sąd był również zobowiązany do ustalenia, czy dochodzone roszczenie nie jest przedawnione w całości, albo w części.

Bez wątpienia powód powinien w pozwie przedstawić okoliczności faktyczne, które umożliwią Sądowi dokonanie oceny w konkretnej sprawie. W szczególności powinien dołączyć dokumenty albo przytoczyć twierdzenia, które pozwolą stwierdzić, czy roszczenie nie jest przedawnione, a pozaodsetkowe koszty kredytu nie przekraczają maksymalnych. To na powodzie ciąży obowiązek wykazania tego, że roszczenie mu przysługuje, a więc także tego, że nie jest przedawnione i że nie stanowi ono, w całości ani w części, kwoty nienależnej z uwagi na przekroczenie maksymalnych pozaodsetkowych kosztów kredytu. Powód tak zakreślonemu ciężarowi dowodu nie sprostał.

Roszczenie zgłoszone przez powoda budzi poważne wątpliwości z punktu widzenia jego zgodności z zapisami art. 36a i art. 36c ustawy o kredycie konsumenckim. Powód dochodzi zapłaty z pożyczki, która częściowo była de facto pożyczką refinansującą. Została ona udzielona pozwanemu w łącznej kwocie 4 214,96 zł, na którą składały się kwoty:



1 542,61 zł – na pokrycie obecnego zobowiązania ,,z tytułu wypłaty i prowizji”,



1 100 zł – wypłata na rachunek bankowy pozwanego,



1 572,35 zł – zapłata prowizji.

Lektura dokumentów dotyczących refinansowanego zobowiązania prowadzi do wniosku, że istnieje prawdopodobieństwo, że stanowiło ono, razem z przedmiotową umową pożyczki, obejście przepisów o maksymalnych pozaodsetkowych kosztach kredytu konsumenckiego. Faktycznie mogło mieć również miejsce ,,rolowanie kredytu”.

Rolowanie kredytu polega na udzieleniu konsumentowi, który nie spłacił jeszcze poprzedniego zobowiązania, kolejnego kredytu, w którym kwota przeznaczona jest na zobowiązanie udzielone przez kredytodawcę, wraz z jego kosztami pozaodsetkowymi, które to koszty pożyczkodawca, zawierając nową umowę, wlicza do całkowitej kwoty kredytu, nie uwzględniając ich w limicie naliczanych pozaodsetkowych kosztów kredytu. Rolowanie kredytu stanowi nieuczciwą praktykę rynkową naruszającą również interesy konsumentów.

Artykuł 36c ustawy o kredycie konsumenckim, w brzmieniu obowiązującym
w dacie udzielenia pożyczki stanowił, że w przypadku udzielenia przez kredytodawcę lub podmiot z nim powiązany konsumentowi, który nie dokonał pełnej spłaty kredytu, kolejnych kredytów w okresie 120 dni od dnia wypłaty pierwszego z kredytów:

1)  całkowitą kwotę kredytu, dla celów ustalenia maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu, o której mowa w art. 36a, stanowi kwota pierwszego z kredytów;

2)  pozaodsetkowe koszty kredytu obejmują sumę pozaodsetkowych kosztów wszystkich kredytów udzielonych w tym okresie.

W przypadku zaistnienia warunków wskazanych w art. 36c u.k.k., pozaodsetkowe koszty pożyczki, którą refinansowano, stają się na mocy tego przepisu pozaodsetkowymi kosztami pożyczki refinansującej i są nienależne w części, w której przekraczają maksymalne.

Powód nie wykazał, aby kwota 1 542,61 zł, przeznaczona na spłatę dotychczasowego zobowiązania pozwanego wobec powoda, nie wynikała
z niedozwolonych przez przepisy prawa kosztów, kosztów przekraczających maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytu, jak też należności przedawnionych. Skoro zatem powód,
z tytułu kapitału dochodzi kwoty 1 279,09 zł, która jest niższa od żądanej kwoty kapitału nienależycie udowodnionego (tj. 1 542,61 zł), powództwo w tym zakresie należy uznać za niezasadne.

Brak twierdzeń pozwu odnośnie warunków pierwszej pożyczki nie pozwala stwierdzić, o ile nastąpiło przekroczenie maksymalnych pozaodsetkowych kosztów kredytu i oddalenie powództwa tylko co do kwoty je przekraczającej.

Powód dochodząc zapłaty z takiej umowy bezwzględnie w celu wykazania roszczenia powinien wykazać, na rzecz jakiego podmiotu udzielono refinansowania oraz jaka była treść pożyczki refinansowanej, jeżeli mamy do czynienia z podmiotem powiązanym. Nie jest możliwe ustalenie tych okoliczności jedynie na podstawie przedłożonej z pozwem Ramowej Umowy Pożyczki nr (...). Powyższych informacji trudno szukać także wśród twierdzeń pozwu.

W powiązaniu z okolicznością, że sądowi w składzie rozpoznającym sprawę zdarzało się już niejednokrotnie stwierdzać przesłankowo podczas rozpoznawania innych spraw o zapłatę, że umowy pożyczek konstruowane przez powoda zawierają w zakresie kosztów przepisy naruszające u.k.k. lub stanowiące niedozwolone postanowienia umowne, należy uznać, że dochodzone roszczenie budzi poważne wątpliwości.

Powód nie dał zatem Sądowi zatem możliwości dokonania oceny postanowień refinansowanej umowy pożyczki w celu sprawdzenia, czy nie są w niej zawarte niedozwolone postanowienia umowne oraz czy w całości bądź w części nie refinansowano pozaodsetkowych kosztów pożyczki, przekraczających maksymalnych bądź wynikających z abuzywnych postanowień umownych.

Sąd obejmując z urzędu ochroną konsumenta w relacji z przedsiębiorcą nie mógł także skontrolować, czy nie doszło do tzw. „rolowania pożyczki”. W ocenie Sądu było to kluczowe, gdyż w przypadku istnienia kilku umów, biorąc pod uwagę możliwą niską pierwotnie kwotę kapitału pożyczki, kwota ta w momencie zawarcia kolejnych umów mogła znacznie wzrosnąć, przy jednoczesnym krótkim okresie kredytowania. Praktyka rolowania pożyczek prowadzi do tego, że ostateczna kwota do zapłaty stanowi często nawet kilkakrotność kwoty udostępnionego kapitału, przy krótkim łącznym okresie obowiązywania umów.

Jak już zostało wspomniane, powód, szczególnie profesjonalny i przez profesjonalnego pełnomocnika reprezentowany, powinien w pozwie przedstawić wszystkie okoliczności uzasadniające powództwo i załączyć dowody na potwierdzenie faktów, ciężar wykazania których go obciąża. Sąd nie ma obowiązku wzywania powoda do przedstawienia dokumentów, z których mogłoby wynikać jego roszczenie. Zgodnie z art. 458 ¹⁵ § 1 k.p.c. w postępowaniu z udziałem konsumentów przedsiębiorca będący powodem jest obowiązany powołać wszystkie twierdzenia i dowody w pozwie, a dowody
i twierdzenia niezgłoszone w tym terminie podlegają pominięciu.

Podsumowując, przedłożony przez powoda materiał dowodowy jest w ocenie Sądu niekompletny i trudno jest na jego postawie ustalić jaka była rzeczywista kwota zobowiązania obciążająca pozwanego. O ile więc Sąd uznał, że strony łączyła umowa pożyczki refinansującej, o tyle powód nie wykazał, że dochodzone przez niego, przeciwko konsumentowi, roszczenie przysługuje w wysokości wskazanej w pozwie, albowiem Sąd nie miał możliwości podjąć kontroli postanowień umowy i pozaodsetkowych kosztów kredytu zastrzeżonych dla zobowiązania pierwotnego.

Z tych względów Sąd oddalił powództwo w całości.

Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu), a wedle art. 98 § 11 k.p.c. od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie
w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. Koszty procesu w wysokości 900 zł poniesione przez pozwanego stanowi wynagrodzenie pełnomocnika (§ 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych).

W pozostałym zakresie tj. dwukrotności stawki minimalnej, wniosek
o zasądzenie kosztów procesu należał oddalić jako niezasadny, bowiem żadne okoliczności sprawy nie wskazywały na zaistnienie warunków o jakich mowa w § 15 ust. 3 powyższego rozporządzenia.

Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

1.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda.

2.  Odnotować, że projekt uzasadnienia został sporządzony przez asystenta sędziego Tomasza Pepławskiego, z adnotacją o zaakceptowaniu / niezaakceptowaniu;

3.  treść wyroku z uzasadnieniem proszę opublikować na portalu orzeczeń sądów powszechnych.